Voilà! Ik schreef een boek! Nu nog een uitgever vinden. Voor minder dan een bestseller ga ik niet. Ik schrijf 20 uitgevers aan en krijg in zes maanden tijd 2 antwoorden. ‘Tot onze spijt …’ Je kent ze wel. Van de 18 andere? Noppes. Waarom staat er dan een knop ‘Manuscript indienen’ op jullie website? Doe die er dan af als je niet antwoordt. Ik herschrijf mijn boek. Spendeer geld aan een goede redacteur. Niets helpt. Tot iemand zegt: ‘Publiceer het toch zelf.’ Ik ga aan de slag. Enkele weken later staat mijn boek overal online.
Photo Shutterstock
Even recapituleren: je verstuurt je manuscript ...
Naar de 'gevestigde uitgeverijen', de Pluimen, de Bezige Bijen, de Atlas Contacten. Je stuurt het zelfs naar literair agenten Sebes en Bisseling. Die schreven een boek over hoe je een boek moet schrijven. En je hebt al hun raadgevingen gevolgd. Je hebt zelfs het banwoord 'gelukkig' geweerd (laat me niet lachen). Wat kan er mis gaan? En dan wacht je. Dagelijks kijk je tientallen keren naar je mail. Er komt niets. Na dagen niet, na weken, maanden, zelfs jaren niet. Maar je geeft niet op.
Je verstuurt opnieuw je manuscript, en opnieuw en opnieuw en opnieuw ...
Wie kan het wat schelen. Je hebt het intussen zevenentwintig keren herlezen en verbeterd, want ergens wurmt er zich toch zo'n geniepig wormpje van vertwijfeling door je hersenen. Deze keer stuur je het manuscript naar de minder gevestigde uitgeverijen, deze waar je zelf nog nooit hebt van gehoord. Maar je bent nog steeds vol vertrouwen. Sommige willen het wel publiceren, maar er zijn voorwaarden, je moet de eerste 50 exemplaren inkopen, je moet zelf betalen voor het drukwerk, de cover, de promotie, de redactie. Daar schrik ik wel even van. Mijn bakker vroeg me nog nooit om eerst te betalen voor de bloem in mijn brood.
Dan zijn er die je doen geloven dat ze regulier publiceren, tot je tot de vaststelling komt dat dat helemaal niet zo is. En geleidelijk aan besef je dat je nergens komt met je manuscript, omdat je geen BV bent, geen BN, geen mediamens, geen topkok, geen journalist, geen columnist, geen influencer. Je bent niets in schrijfland.
Bewijs eerst maar eens dat je een boek kan verkopen ...
Dan zullen we heel misschien eens naar je manuscript kijken. Want verkoop, dat is waar het in de boekenwereld om draait. Niets om boos of gefrustreerd over te zijn. Zo zit onze commerciële wereld nu eenmaal in elkaar. Alleen is de uitgeefwereld nogal een geval apart. Communicatieprincipes die gelden bij andere bedrijven (een mail beantwoorden, deadlines nakomen, een woordje uitleg geven bij een negatief antwoord), gelden niet in de uitgeefwereld. Klantvriendelijkheid is een onbestaand begrip. Nochtans, als schrijver ben je toch een klant van een uitgeverij? Of niet? Jawel! Alleen blijf je als onbekende auteur geweerd uit dit dikdoenerig universum van redacteuren, recensenten, media, wij-kennen-ons-wereldje. Wat maakt dat je ook niet verwonderd bent dat de ene grote uitgeverij na de andere de pijp uitgaat of opgeslokt wordt, dat de Boekenbeurs failliet gaat en niet heropgestart raakt wegens commercieel gekibbel tussen boekenmensen met ego's groter dan een tropisch eiland.
Rest je een laatste oplossing: zelf publiceren
Je gaat opnieuw aan de slag. Je verdiept je in coverontwerp, aanleverspecificaties, bleeds, printer marks, PDF/X-3:2002, bladspiegels, afbreekstreepjes, bestandscompressie, resoluties en kleurruimtes. En je leert dat alles, hoe ingewikkeld het ook klinkt, toch niet zo ondoorgrondelijk is. Gaandeweg krijg je zelfvertrouwen. Het aloude Roger-adagium 'Wat je zelf doet, doe je beter' suist door je hoofd.
Drie weken later publiceer je je eerste roman en staan de twee volgende in de steigers.
Graag zet ik voor u de belangrijkste uitgeefaspecten op een rijtje met een vergelijking tussen regulier uitgeven en wat ik zelf (en misschien ook jij) kan. Het is niet mijn bedoeling om alle uitgeverijen over dezelfde kam te scheren. Er zullen zeker ook capabele en klantvriendelijke uitgevers bestaan, alleen ben ik ze niet tegengekomen. Meer uitleg in detail over onderstaande vergelijking vind je in mijn artikel 10 redenen om zelf te publiceren.
| Aspect | Uitgeverij | Zelf uitgeven |
|---|---|---|
| Degelijke redactie | Is maar de vraag. Hoe vaak lees je niet in recensies over boeken van gerenommeerde schrijvers dat het verhaal zich pover ontwikkelt, dat de redacteur beter zijn werk had moeten doen, de teugels strakker had moeten houden. | Absolute prioriteit nummer één! Laat dit doen door een professionele redacteur tegen betaling. Dat geeft dezelfde garanties naar kwaliteit van je manuscript als bij een uitgever. Luister naar je redacteur, hij weet het beter dan jij, daarom is hij redacteur. Ga niet discussiëren want dan is je redactie waardeloos. |
| Coverontwerp | Meestal weinig tijd voor. Kost veel. Vaak beperkt tot typografie (alleen tekst, geen foto of illustratie) | Kan ikzelf even goed, en volledig naar mijn eigen zin, al werk ik er dagen of weken aan. En ik beleef er immens veel plezier aan. |
| Binnenwerk | Valt over het algemeen wel mee. Dat is nu eenmaal seriewerk. Wordt meestal moeilijker voorgesteld dan het is. | Mits geduld, doorzetting, enige IT vaardigheid en de nodige software kan iedereen dit. |
| Drukwerk | Zal wel in orde zijn, hoewel ik al boeken heb gezien, zelfs van hele grote schrijvers, met bijvoorbeeld een zeer belabberde bladspiegel. | POD diensten doen dat tegenwoordig even goed. Digital Print (kleine oplagen) en offset (grotere oplagen) staan even goed tot mijn beschikking. Ik werk via Brave New Books, een onderdeel van de groep Singel Uitgeverijen met o.a. Nijgh & Van Ditmar, Querido, De Arbeiderspers, De Geus. Dat zijn geen prutsers hoor. Zeer professioneel en ongeziene ondersteuning binnen de 24 uur! |
| Boektrailer | Kost een bom geld of is zeer ondermaats. | Doe ikzelf. Dacht dat het vreselijk moeilijk zou zijn, maar dat was het uiteindelijk niet. Er zijn een heleboel leuke programma's die daar goed in zijn, soms mits een klein abonnementsgeld, soms helemaal gratis. Maar onthoud: zo’n trailer is wel leuk, maar daar verkoop je geen boek meer mee. |
| Promotie | Voor een debuterende onbekende schrijver is het gewoon seriewerk: foldertje hier, catalogus daar en dat is het. Op naar de volgende. Als schrijver moet je alle promotie zelf doen. Dat geldt trouwens ook voor de grote namen, want ook zij lopen zich de benen van het lijf voor presentaties, signeersessies en interviews. | Heb ik volledig in eigen handen. Ik doe wat ik wil, wanneer ik wil en beslis zelf hoeveel ik spendeer. Ik heb het volledig marketingspectrum ter beschikking: ik meet dag aan dag wat werkt en wat niet, ik kan A/B analyses doen, werken met landingspagina’s, website, mailinglists, sociale media, pers, enz. Bovendien kan ik de verkoop op de voet opvolgen. Bij een uitgever krijg je in het beste geval om de zes maanden een resultaat van de verkoop. Zo werkt marketing niet. Ik krijg de resultaten dag aan dag. En wat meer is: mijn royalties worden elke maand stipt betaald! |
| Wachttijd | Werken met uitgeverijen duurt tergend lang: weken, maanden, zelfs jaren om één manuscript uit te geven. Onnodig onverantwoord. | Geen wachttijd. Als ik zin heb, begin ik eraan. En ik heb altijd zin. |
| Afhankelijkheid | Eens je een contract hebt getekend ben je compleet afhankelijk van de uitgever. Je kan geen kant meer op. En het gaat traag, tergend traag. | Ik doe wat ik wil, wanneer ik wil, hoe vaak ik wil. Ik kan nieuwe versies publiceren, ik kan versies terugtrekken en alles blijft mijn eigendom. En verkoop ik uiteindelijk maar 100 boeken? Wat dan nog. Het is mijn verhaal dat telt. De gemiddelde verkoop van een boek in Vlaanderen en Nederland is 400, bestsellers inbegrepen. Je kan maar beter niet gaan zweven want de landing kan erg pijnlijk zijn. Ik ben mijn eigen baas, en daar hou ik van. En ik heb de grootste lol. |
Vond je dit artikel interessant? Aarzel niet om je hieronder in te schrijven voor mijn fanclub.